ÇAY'DA REKABET... MUSTAFA BAYRAK / KARADENİZİN SESİ GAZETESİ
30 Mart Yerel Seçimleri'nin hemen öncesinde bölgede başlayan kar yağışı, seçim günü de devam etmiş ve bölgedeki çay bahçeleri, bu kar yağışından yüzde 15 ile 20 arasında etkilenerek zarar görmüştü. Bu durumun elbette ki birinci sürgün dönemini olduğu gibi, tüm sürgün dönemlerini de etkileyeceği görüldü.
26 Nisan'da başlayan çay hasadı, halen devam etmekte. Geçtiğimiz yıl 238 bin ton dolayında yaş çay alan Çaykur, birinci sürgün döneminin tamamlanmasına kısa bir süre kalaysa henüz 150 bin ton dolaylarında. Bu da demek oluyor ki, üretici, Çay bahçelerinin zarar görmesi ile oldukça ürün kaybı yaşadı.
Bununla birlikte özel sektör de etkilenmiş oldu. Çay taban fiyatının açıklanması ile birlikte bölgedeki çay bahçelerine giren üretici, öncelikle Çaykur'u tercih ederek, topladığı ürünün büyük bir bölümünü Çaykur'a verdi.
Destekleme dahil 1,5 TL olan yaş çay bedeli ile birlikte devreye giren özel sektör de kendi fiyatını açıklamaya başladı. 1,100 ile 1,200 Krş dolayında fiyat açıklayan özel sektör, kısa bir süre süren izdiham döneminde istediği ürünü alamadı.
Birinci sürgün döneminin sonlarına geldiğimiz şu günlerde, çeşitli firmalar ile bağlantıları bulunan özel sektörler, sürgün döneminde istedikleri miktarı tutturamayınca, fiyat artışına gitmeye başladılar. Bölgede birçok üretici, birinci sürgün dönemini tamamlarken, bazı kesimlerde ürün olması, özel sektörün iştahını kabarttı ve kuru çay açığını kapatmak için fiyat yükseltmek zorunda kaldılar.
Son birkaç gündür fiyat yükseltmesine giden özel sektörler, taban fiyatı 1,250 Krş'a hatta bazı sektörler ise 1,300 Krş'tan çay almaya başladı.
Geçmiş yıllarda nazlanan özel sektör artık naz yerine üreticinin ayağına giderek çay almaya başladı.
Tabii bunda en büyük etken, Çaykur'un izlediği özel politika oldu. Kota dışında randevulu sistem, çay bahçelerinin yanması ile Çaykur'un kısa süreli kontenjan uygulamasının ardından kontenjanı kaldırması, çay fiyatlarının da yükselmesine neden oldu.
Kazanansa üretici olmaya başladı. 2014 Yaş Çay Kampanyası, üretici açısından fiyat yönünden verimli geçeceğe benziyor.
Kar yağışı ile ürün kaybı olan üretici, bu ürün kaybını sektör bazında alacağı ek fiyatlar ile kapatabilecek.